Στο πλαίσιο του έργου Biomasud Plus πραγματοποιήθηκε μια αναλυτική μελέτη για την τρέχουσα κατάσταση στην αγορά στερεών βιοκαυσίμων για οικιακή θέρμανση στις Μεσογειακές χώρες ενδιαφέροντος για το πρόγραμμα (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Τουρκία).Η μελέτη για κάθε χώρα περιλαμβάνει τα εξής μέρη: τρέχουσα κατάσταση της αγοράς των στερεών βιοκαυσίμων, στατιστικά στοιχεία και εκτιμήσεις παραγωγής και δυναμικού, ανάλυση SWOT για ορισμένα είδη στερεών βιοκαυσίμων και βιομαζών (κουκούτσια ελιάς, τσόφλια ξηρών καρπών, τεμαχισμένο ξύλο, κλαδέματα αμπελιών, κλαδέματα ελαιόδεντρων) και τα αποτελέσματα μιας έρευνας προς τους τελικούς χρήστες των καυσίμων σχετικά με την αποδοχή τους. Για την Ελλάδα, η έρευνα για την αγορά στερεών βιοκαυσίμων εκπονήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). Αν και η βιομάζα είναι η ΑΠΕ με το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής στην πρωτογενή παραγωγή ενέργειας, η κατά κεφαλήν κατανάλωση στερεών βιοκαυσίμων είναι μια από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη. Τα τελευταία χρόνια, πάνω από το 80% της συνολικής κατανάλωσης βιοενέργειας στην Ελλάδα αφορά τον οικιακό τομέα. Τα κύρια στερεά βιοκαύσιμα που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές οικιακής θέρμανσης είναι τα ακόλουθα:
- Τα καυσόξυλα αποτελούν το κύριο είδος στερεού βιοκαυσίμου που χρησιμοποιείται από τα Ελληνικά νοικοκυριά. Σύμφωνα με έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για την περίοδο 2011 – 2012, τα καυσόξυλα συνεισέφεραν το 23,8% της συνολικής θερμικής κατανάλωσης στον οικιακό τομέα. Τα καυσόξυλα προέρχονται κυρίως από εγχώρια δάση πλατύφυλλων (968,000 m3 το 2014), εισαγωγές (περίπου 216,000 m3 το 2014) και από καυσόξυλα που συλλέγονται από αγροτικές εκτάσεις (πάνω 460,000 tons το 2010).
- Οι πελλέτες ξύλου είναι σε ανοδική πορεία μετά το 2011, αλλά το επίπεδο χρήσης είναι ακόμα μικρότερο σε σχέση με άλλες Μεσογειακές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Η συνολική κατανάλωση πελλετών ξύλου στον οικιακό τομέα εκτιμάται από το ΕΚΕΤΑ γύρω στους 50.000 – 65.000 t.
- Τα αγροτοβιομηχανικά υπολείματα από την παραγωγή ελαιολάδου είναι μια σημαντική πηγή βιομάζας, ιδίως στη νότια Ελλάδα. Το κύριο καύσιμο που διοχετεύεται στην αγορά είναι το «πυρηνόξυλο», ένα μείγμα από την εκχυλισμένη σάρκα και το κουκούτσι των ελιών και που παράγεται ως υπόλειμμα από τις μονάδες πυρηνελουργείων. Ο Σύνδεσμος Πυρηνελουργών Ελλάδας (ΣΠΕΛ) εκτιμά ότι περίπου 135.000 t πυρηνόξυλου είναι διαθέσιμοι στην αγορά σε μια «τυπική» χρονιά για την παραγωγή ελαιολάδου. Μέρος αυτής της ποσότητας αξιοποιείται σε εφαρμογές οικιακής θέρμανσης. Ο διαχωρισμός του κουκουτσιού από τη σάρκα πραγματοποιείται σε πολύ μικρό αριθμό μονάδων, μπορεί ωστόσο να οδηγήσει στην παραγωγή ενός ποιοτικά ανώτερου καυσίμου.
- Τα τσόφλια ξηρών καρπών παράγονται σε μονάδες επεξεργασίας (σπαστήρια). Η συνολική ετήσια παραγωγή τέτοιων καυσίμων εκτιμάται από το ΕΚΕΤΑ ότι είναι κάτω των 15.000 t, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι τσόφλια αμυγδάλων. Μέρος της παραγωγής αξιοποίεται ως καύσιμο στον οικιακό τομέα, ιδίως σε αγροτικές περιοχές.
Η προώθηση της γνώσης σχετικά με την ποιότητα καυσίμου και τις καλές πρακτικές αξιοποίησης τους είναι μια βασική ανάγκη που πρέπει να καλυφθεί στην ελληνική αγορά στερεών βιοκαυσίμων για τον οικιακό τομέα. Η προώθηση δεν πρέπει να στοχεύει μόνο τους καταναλωτές, αλλά και τους παραγωγούς των καυσίμων, έτσι ώστε να μπορέσουν να τροποποιήσουν την παραγωγική τους διαδικασία και να προχωρήσουν στην υιοθέτηση συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας. Τα κλαδέματα από ελαιόδεντρα και αμπέλια αποτελούν ένα μεγάλο δυναμικό αναξιοποίητης βιομάζας στην Ελλάδα (το τεχνικό δυναμικό εκτιμάται μεταξύ 1,5 και 2,5 εκατομμυρίων τόνων ξηρής ύλης ετησίως). Η προώθηση επιχειρηματικών μοντέλων και καλών πρακτικών για την αξιοποίησή τους θεωρείται κρίσιμος παράγοντας ώστε να προχωρήσει η αξιοποίηση αυτών των ειδών βιομάζας. Αναλυτικά, το πλήρες κείμενο της μελέτης για την αγορά στερεών βιοκαυσίμων στον οικιακό τομέα (για όλες τις χώρες ενδιαφέροντος του προγράμματος Biomasud Plus) είναι διαθέσιμο στην Αγγλική γλώσσα στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://biomasudplus.eu/es_ES/?smd_process_download=1&download_id=1147